Kaliumdichromaat

Kaliumdichromaat is gevarenlabel met het gevarensymbool Tx, wat "Zeer giftig" betekent en is om deze reden verboden voor gebruik op de basisschool, net zoals de stof alleen onder zeer speciale omstandigheden in andere situaties mag worden gehanteerd.

Kaliumdichromaat werd in het verleden veel gebruikt als oxidatiemiddel bij veel chemische reacties in de industrie en laboratoria, maar wordt nu in veel mindere mate gebruikt vanwege de toxische en kankerverwekkende eigenschappen van de stof in zelfs kleine doses.

Als alternatief oxidatiemiddel kan vaak kaliumpermanganaat (KMnO4) worden gebruikt, hoewel dit doorgaans als een iets zwakkere soort wordt beschouwd. Verwarming kan dit vaak compenseren.

In de schoolboeken voor het basisonderwijs wordt het gebruik van kaliumdichromaat nog vaak gesuggereerd, wat, zoals hierboven vermeld, niet gepast is. Het is echter bijna altijd mogelijk om de gewenste principes op een andere manier te illustreren door ofwel een andere vorm van analyse te gebruiken waarbij andere parameters worden gemeten, ofwel door te vervangen door minder gevaarlijke stoffen.

Bepaling van het zoutgehalte van zeewater

Een klassiek experiment op de basisschool is de bepaling van de zoutconcentratie in zeewater of voedsel die wordt uitgevoerd als een Mohr-titratie.

Bij deze titratie wordt titratie gedaan met (overtollig van) zilverionen (uit zilvernitraatoplossing) die reageren met de chloride-ionen (uit het "zout") om zwaar oplosbaar zilverchloride te vormen. De verchroming wordt hier als indicator gebruikt, omdat overtollige zilverionen het gekleurde, zwaar oplosbare zilverchromaat vormen.

In werkelijkheid is het bijna gewoon luiheid om kaliumchromaat te gebruiken als indicator van hoe de titratie is opgeraakt.

Je zou ook kunnen titreren tot je met zekerheid overtollige zilverionen hebt toegevoegd (eventueel visueel beoordeeld), en vervolgens het zoutgehalte bepalen door het sediment eruit te (zuigen) filteren, te drogen en tenslotte te wegen en te vergelijken met een standaard rij. Dat wil zeggen, soortgelijke experimenten die worden uitgevoerd met een reeks oplossingen met een bekende zoutconcentratie, die vervolgens kunnen worden gebruikt om het gewicht als functie van de concentratie op een grafiek uit te zetten. Zie bijvoorbeeld deze studiebeschrijving van de uitgever Nucleus.

De zoutconcentratie kan echter ook op andere manieren worden bepaald, bijvoorbeeld door verdamping van afgewogen hoeveelheden zout water en vervolgens vergelijking met een standaardrij.

U kunt ook de dichtheid van de pekel gebruiken om het zoutgehalte te bepalen. Ook hier kan de concentratie worden bepaald aan de hand van een standaardbereik met een bekende zoutconcentratie.